Vanwege de grote impact van de coronamaatregelen op de economie en de arbeidsmarkt, heeft de regering in 2020 een uitgebreid noodpakket uitgerold om bedrijven te ondersteunen en om te voorkomen dat werknemers hun baan en daarmee hun inkomen verliezen als gevolg van de getroffen maatregelen. De tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor behoud van Werkgelegenheid (NOW) is een van deze steunmaatregelen. Inmiddels zijn er vier verschillende NOW-regelingen, elk voor een bepaalde periode en met haar eigen regels. In dit artikel leggen we (bijna) alles uit over de vier NOW-regelingen.
Vier elkaar opvolgende regelingen
De NOW-regeling bestaat uit vier elkaar opvolgende regelingen die van toepassing zijn als de omzetdaling van de onderneming in de meetperiode ten minste 20% bedraagt. Er is een bijzondere regeling voor situaties waarbij het concern minder dan 20% omzetverlies maakt, maar de individuele werkmaatschappijen in Nederland wel.
- De eerste regeling (NOW-1) voorziet in een omzet gerelateerde loonkostensubsidie van maximaal 90% over de maanden maart, april en mei 2020.
- De tweede regeling (NOW-2) voorziet eveneens in een omzet gerelateerde loonkostensubsidie van maximaal 90%. In de NOW-2 wordt het omzetverlies gemeten in een periode van 4 maanden die aansluiten op de periode van de NOW-1. De tegemoetkoming is voor de maanden juni tot en met september 2020. De voorwaarden waaronder de subsidie wordt verstrekt wijken enigszins af van die van de NOW-1.
- De derde regeling (NOW-3) bestaat uit drie tranches:
- derde tranche NOW: deze tranche voorziet in een omzet gerelateerde loonkostensubsidie van maximaal 80% die ziet op het loon over de maanden oktober, november en december 2020;
- vierde tranche NOW: deze tranche voorziet in een omzet gerelateerde loonkostensubsidie van maximaal 85% van het loon over de maanden januari, februari en maart 2021.
- vijfde tranche NOW voorziet in een zelfde loonkostensubsidie als de vierde tranche NOW, maar ziet op het loon over de maanden april, mei en juni 2021.
- De vierde regeling (NOW-4) is gelijk aan de vijfde tranche NOW die is opgenomen in de NOW-3. Met de aankondiging van de NOW-4 regeling is tevens aangekondigd dat de TVL-subsidie voor de toepassing van zowel de NOW-3 als de NOW-4 niet meer tot de omzet gerekend behoeft te worden voor het bepalen van het omzetverlies.
NOW-1
Werkgevers konden voor de NOW-1 een voorschot op de subsidie aanvragen bij het UWV. De definitieve subsidie werd vervolgens achteraf vastgesteld aan de hand van het werkelijk geleden omzetverlies dat vanaf 1 maart 2020 in een aaneensluitende periode van drie maanden is geleden. De controles van het UWV voor de NOW 1 en 2 zijn inmiddels al begonnen.
Binnen de NOW-1 konden werkgevers een deel van de loonsom vergoed krijgen als ze in de periode van 1 maart tot en met 31 juli 2020 een omzetverlies leden van ten minste 20% ten opzichte van 2019. Bij 100% omzetverlies werd 90% van de loonsom vergoed en bij een lager omzetverlies werd de vergoede loonsom naar rato bijgesteld.
Een voorwaarde binnen de NOW-1 was ook dat de werkgever geen werknemers mocht ontslaan wegens bedrijfseconomische redenen. Deden ze dit wel, dan kregen ze een grote korting op de subsidie.
Accountants- of derdenverklaring
Bij de subsidieaanvraag moet een verklaring worden overlegd over de naleving van de subsidievoorwaarden. Dit geldt voor alle NOW-regelingen apart waar een ondernemer gebruik van maakt. Als dit niet gebeurt wordt de subsidie op nihil vastgesteld. Als een voorschot minder bedraagt dan € 20.000 of de definitieve subsidie minder bedraagt dan € 25.000 is de werkgever vrijgesteld van deze verklaring.
Als het voorschot tussen € 20.000 en €100.000 bedraagt of de definitieve subsidie tussen € 25.000 en € 125.000 ligt, dan dient de werkgever een verklaring van een deskundige derde te overleggen waarmee de omzetdaling wordt bevestigd. Een deskundige derde kan iemand zijn die al langer de administratie voor een organisatie voert. Vaak heeft die al vaststellingswerkzaamheden uitgevoerd. In dat geval hoeven deze niet dubbel uitgevoerd te worden.
In het geval het totale voorschot € 100.000 of meer bedraagt, of het totale bedrag van de subsidie wordt vastgesteld op € 125.000 of meer, dient deze verklaring te worden afgegeven door een accountant als bedoeld in artikel 1 van de Wet op het accountantsberoep. Dit is ook het geval als de omzetdaling is vastgesteld op het niveau van de individuele werkmaatschappij (dus niet op concernbasis). In dat geval dient altijd een accountantsverklaring te worden overlegd.
NOW-2
De NOW-2 liep van juni tot en met september 2020 en werd ook de jaaromzet van 2019 als referentieperiode aangehouden. Ook hier konden werkgevers bij een omzetverlies van 20% of meer aanspraak maken op subsidie tot maximaal 90% van de loonsom.
De regels voor ontslag om bedrijfseconomische redenen werden ook aangescherpt. Zo werden werkgevers verplicht zich in te spannen om ontslagen werknemers om of bij te scholen.
Er geldt voor de NOW-2 een algemeen verbod met betrekking tot het uitkeren van bonussen en dividenden, en er mogen geen eigen aandelen worden ingekocht wanneer het voorschot op de subsidie € 100.000 of meer bedraagt, of als de definitieve tegemoetkoming € 125.000 of meer bedraagt.
De NOW-2 kon worden aangevraagd van 6 juli 2020 tot en met 31 augustus 2020. Een verzoek tot vaststelling van de NOW-2 moet uiterlijk zijn ingediend op 5 januari 2022.
NOW-3
De NOW-3 bestaat uit drie tranches (derde, vierde en vijfde tranche NOW), die afzonderlijk aangevraagd kunnen/moeten worden:
- derde tranche NOW: deze tranche voorziet in een omzet gerelateerde loonkostensubsidie van 80% van de loonkosten over de maanden oktober, november en december 2020.
- vierde en vijfde tranche NOW: deze tranches voorzien in een omzet gerelateerde loonkostensubsidie van 85% van de loonkosten over de maanden januari, februari en maart 2021 (vierde tranche) en de maanden april, mei en juni 2021 (vijfde tranche).
In de gehele NOW-3 kregen werkgevers meer ruimte om het bedrijf aan te passen aan de coronasituatie. Daarom is de ‘ontslagboete’ komen te vervallen en is het mogelijk om – binnen bepaalde grenzen – de loonsom te verlagen zonder dat dit tot een korting op de subsidie leidt. Als tegenprestatie moeten werkgevers zich inspannen om hun werknemers van werk naar werk te begeleiden.
Met ingang van de NOW-3 wordt de Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL) niet meer in aanmerking genomen bij de bepaling van de omzetdaling. Voor de NOW-3 gelden dezelfde voorwaarden m.b.t. aandelen, bonussen en dividenden als in de NOW-2.
Een verzoek tot vaststelling van de NOW-3 kan worden ingediend:
- derde tranche NOW: na 3 oktober 2021, maar uiterlijk op 26 juni 2022.
- vierde en vijfde tranche NOW: na 30 januari 2022, maar uiterlijk op 23 oktober 2022.
NOW-4
De NOW-4 is grotendeels gelijk aan de vijfde tranche van de NOW-3, behalve dat deze geldt voor de maanden juli, augustus en september 2021. Werkgevers kunnen tot maximaal 85% van de loonsom in subsidie aanvragen. De ondernemer moet om aanspraak te maken minimaal 20% omzet verloren hebben vergeleken met 2019.
Ook in de NOW-4 moeten werkgevers ontslagen werknemers begeleiden, zijn er beperkingen wat betreft bonussen, aandelen-inkoop en dividenden, en wordt ook de TVL-vergoeding niet meegerekend in de omzet.
Voor de NOW-4 mogen niet alleen ondernemers die getroffen zijn door de coronacrisis aanspraak maken op de regeling. Werkgevers die getroffen zijn door de overstromingen in Limburg kunnen met dezelfde voorwaarden ook een aanvraag indienen. Het maakt dan niet uit of de aanvraag ingediend wordt vanwege de coronacrisis of overstroming.