In een recent interview met Marcel Snippe, hoogleraar formeel belastingrecht aan Nyenrode Business Universiteit, bespraken we toekomst van het belastingstelsel en de mogelijkheden om het Nederlandse belastingstelsel te moderniseren met behulp van onder andere AI, cloud computing en blockchain. Snippe, die ook als registeraccountant en strategisch adviseur formeel belastingrecht werkzaam is bij het Ministerie van Financiën, deelt zijn visie op een digitaal georiënteerd belastingstelsel.
Digitale transformatie van het belastingstelsel
Snippe benadrukt dat er op het Ministerie van Financiën zeker belangstelling is voor een belastingstelsel waarin digitale ontwikkelingen een plek krijgen. “Ik heb hiervoor twee jaar bij de OESO gewerkt aan een project ter verbetering van de compliance en de vermindering van administratieve lasten,” vertelt hij.
Het rapport dat daarover is geschreven, ‘Supporting SMEs, Towards seamless taxation’, geeft de aanbeveling om de belastingheffing zo veel mogelijk te laten aansluiten bij het ecosysteem van burgers en bedrijven. In het rapport ‘Tax Administration 3.0, the Digital transformation of tax administration’ wordt de visie van de OESO weergegeven over een nieuwe fase in de wijze waarop belastingen worden geheven.
Van inspecteur naar voortraject
Een belangrijke verandering die Snippe voorstelt, is de verschuiving van de focus van de inspecteur naar het voortraject van de belastingaangifte. “De inspecteur richt zich niet meer primair op de data in de aangifte, maar houdt zich meer bezig met het voortraject,” legt hij uit. Dit betekent dat de rol van software en fiscale dienstverleners cruciaal wordt in het proces van belastingheffing.
Volgens Snippe zal de rol van fiscale dienstverleners sterk veranderen, maar hun inbreng blijft essentieel. “De werkelijkheid is niet te vatten in regels. De fiscale wereld is heel complex en heel veel verschillende factoren kunnen van invloed zijn op een belastingpositie.” Hij benadrukt dat slimme software een ondersteunende rol zal spelen, maar dat de professionaliteit van de fiscale dienstverlener onontbeerlijk blijft, vooral bij complexe situaties zoals scheidingen en bedrijfsopvolging.
Naar een systeem van aangiftebelasting
Snippe stelt voor om over te stappen naar een systeem van aangiftebelasting, waarbij de inspecteur zich dus meer richt op het voortraject. “De huidige volgtijdelijke situatie is ontstaan doordat de politiek in de veronderstelling was dat het om dusdanig hoge bedragen ging dat men de bepaling van de belastingschuld niet in vertrouwen kon overlaten aan de belastingplichtige.” Hij wijst erop dat in landen zoals Australië al op deze manier wordt gewerkt, waarbij afwijkingen in de aangifte realtime kunnen worden gecorrigeerd.
De toekomst van het belastingstelsel: realtime
Een ander belangrijk aspect van Snippe’s visie is de mogelijkheid van realtime belastingheffing. “Je doet aangifte en je betaalt ook meteen. Er zullen nog wel controles plaatsvinden, toezicht blijft, maar het moment van aanslag opleggen kan er wel uit.” Dit zou ook kunnen gelden voor de btw, waarbij een rekening-courantverhouding beter zou functioneren dan afzonderlijke kasstromen bij elke transactie.
Snippe ziet ook mogelijkheden voor het koppelen van toeslagen aan realtime gegevens. “Het meest ideale zou zijn dat je toeslagen kunt koppelen aan realtime gegevens ter zake van inkomen, huur en dergelijke.” Dit zou leiden tot meer zekerheid en duidelijkheid over de toekenning en hoogte van toeslagen. Veranderingen kunnen realtime worden verwerkt.
Pleidooi voor samenwerking
Tot slot doet Snippe een pleidooi richting de Belastingdienst om de fiscale aangiftesoftware en de fiscale dienstverleners te waarderen en samen te werken aan het fiscale stelsel van de toekomst. “Laten we de relevante betrokkenen in het fiscale domein meer met elkaar verbinden,” zegt hij. Hij benadrukt het belang van samenwerking en vertrouwen in de samenleving om tot een efficiënter en betrouwbaarder belastingstelsel te komen.
Over Marcel Snippe
Marcel Snippe is in 1997 afgestudeerd als Registeraccountant aan de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA). In datzelfde jaar rondde hij zijn opleiding Informatiemanagement aan de Nyenrode Business Universiteit af. In 2019 promoveerde hij aan de Erasmus Universiteit Rotterdam met zijn proefschrift ‘De integratie van fiscale gegevens binnen het rijksbrede toezicht, een onderzoek naar een veilige haven voor fiscale informatierijkdom’. Voordat hij bij de UvA aan de slag ging, was hij werkzaam als accountant bij het Ministerie van Financiën en de Belastingdienst. (Bron: www.uva.nl)
Het volledige interview met Marcel Snippe over de toekomst van het belastingstelsel kun je binnenkort op Naslag teruglezen.
De Toekomst van Fiscaliteit: Blockchain
Hoe blockchaintechnolgie de potentie heeft de fiscale wereld te veranderen.
