Op 26 februari 2025 heeft de Europese Commissie een belangrijke nieuwe verordening voorgesteld: de Omnibus-verordening. Deze heeft tot doel de duurzaamheidseisen voor bedrijven te vereenvoudigen en de wereldwijde concurrentiepositie van Europa te versterken. De verordening beoogt de administratieve lasten met maar liefst 25% te verminderen. Dit moet Europese bedrijven een besparing van ongeveer 40 miljard euro opleveren. In dit artikel bespreken we de belangrijkste elementen van de Omnibus-verordening en de mogelijke gevolgen.
Wat houdt de Omnibus-verordening in?
De Omnibus-verordening is een nieuw wetgevingsvoorstel van de Europese Commissie. Deze verordening heeft tot doel bestaande EU-regelgeving op het gebied van duurzaamheid te stroomlijnen en te vereenvoudigen. Het resultaat is een vermindering van de administratieve lasten voor bedrijven. De verordening richt zich met name op de volgende drie pijlers:
- Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD)
Deze richtlijn breidt de rapportageverplichtingen op het gebied van milieu, maatschappij en governance (ESG) uit en vervangt de eerdere Non-Financial Reporting Directive (NFRD). De CSRD is een uitvloeisel van Europese Green Deal en het bijbehorende actieplan ‘Financing Sustainable Growth’. Deze plannen zijn ontworpen om de EU te transformeren tot een moderne, concurrerende, klimaatneutrale economie rond het jaar 2050.
De CSRD verplicht bedrijven om vanaf het boekjaar 2024 gedetailleerde informatie te verstrekken over hun impact op klimaat, sociale kwesties en governance. De Omnibus-verordening stelt voor om de reikwijdte van de CSRD aan te passen. Het gevolg is dat alleen bedrijven met meer dan 1.000 werknemers aan deze rapportageverplichtingen hoeven te voldoen. Dit betekent een aanzienlijke verlichting voor kleine en middelgrote ondernemingen (MKB’s).
- Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD)
Deze richtlijn legt de nadruk op de verantwoordelijkheid van bedrijven binnen hun toeleveringsketens. Bedrijven worden via de CSDDD verplicht om milieu- en mensenrechtenrisico’s te identificeren, te voorkomen en te mitigeren.
De Omnibus-verordening stelt voor om de ingangsdatum van de CSDDD uit te stellen tot medio 2028. Ook worden de verplichtingen beperkt tot directe leveranciers, met risicobeoordelingen om de vijf jaar in plaats van jaarlijks. - EU-taxonomie
Dit is een classificatiesysteem dat definieert welke economische activiteiten als milieuvriendelijk worden beschouwd. Het helpt bedrijven en investeerders om zich af te stemmen op de klimaatdoelstellingen van de EU. De Omnibus-verordening stelt voor om bepaalde rapportageverplichtingen te versoepelen, met name voor kleinere bedrijven en importeurs.
De huidige status van de Omnibus-verordening
Net als alle belangrijke EU-regelgeving volgt de Omnibus-verordening een gestructureerd besluitvormingsproces waarbij meerdere instellingen betrokken zijn. De normale gang van zaken bij Eurpose wet- en regelgeving is als volgt:
- Opstelling en voorstel (Europese Commissie)
- De Europese Commissie bereidt en publiceert het voorstel (26 februari 2025).
- Experts, belanghebbenden en beleidsmakers leveren input.
- Beoordeling en amendementen (Europees Parlement en Raad van de EU)
- Het Europees Parlement (vertegenwoordigt EU-burgers) en de Raad van de EU (vertegenwoordigt lidstaten) beoordelen het voorstel.
- Zij stellen amendementen voor en onderhandelen over wijzigingen.
- Goedkeuring en finalisatie
- Beide instellingen moeten overeenstemming bereiken over de definitieve versie.
- Bij meningsverschillen vinden verdere onderhandelingen plaats.
- Aanneming en implementatie
- Na goedkeuring wordt de verordening wettelijk bindend in de hele EU.
- Bedrijven moeten binnen de gestelde termijn voldoen aan de vereisten.
Waarom is de Omnibus-verordening belangrijk voor Nederlandse bedrijven?
Ondanks dat de verordening zich nog in een vroeg stadium bevindt, en deze in het verdere proces nog kan worden gewijzigd, kijken we toch al vast naar de mogelijke gevolgen. Voor Nederlandse bedrijven betekent de Omnibus-verordening namelijk een mogelijke vermindering van de administratieve lasten en een vereenvoudiging van de naleving van duurzaamheidseisen. Met name MKB’s kunnen profiteren van de verhoogde drempel voor rapportageverplichtingen, waardoor zij minder complexe rapportages hoeven op te stellen. Dit kan leiden tot kostenbesparingen en een efficiënter gebruik van middelen.
Daarnaast biedt de verordening bedrijven meer tijd om zich voor te bereiden op de implementatie van due diligence-verplichtingen. De ingangsdatum wordt immers uitgesteld tot medio 2028. Hiermee krijgen bedrijven de gelegenheid om hun interne processen en toeleveringsketens te evalueren en waar nodig aan te passen.
Wie wordt beïnvloed door de Omnibus-verordening?
De Omnibus-verordening kan een breed scala aan bedrijven beïnvloeden, waaronder:
- Grote ondernemingen
Bedrijven die al onder de CSRD en CSDDD vallen, zullen mogelijk veranderingen zien in hun rapportageverplichtingen. - Kleine en middelgrote ondernemingen (MKB)
Ongeveer 31.000 MKB’s (vooral small mid-caps) kunnen profiteren van vereenvoudigde rapportage en verminderde nalevingslasten. - Niet-EU-bedrijven
Bedrijven buiten de EU die op de EU-markt opereren, moeten mogelijk ook voldoen aan de herziene rapportagestandaarden.
Kritiek en discussie
Hoewel de Omnibus-verordening gericht is op het verminderen van de administratieve lasten en het versterken van de concurrentiepositie van Europese bedrijven, is er ook kritiek. Vooral uit de hoek van milleu-organisaties. Door het aantal bedrijven dat aan rapportageverplichtingen moet voldoen te verminderen en de frequentie en diepgang van rapportages aan te passen, bestaat namelijk het risico dat bedrijven minder gestimuleerd worden om proactief milieubeleid te voeren. Dit kan leiden tot verminderde transparantie en minder aandacht voor milieuprestaties, wat uiteindelijk de voortgang naar duurzaamheid kan belemmeren.
Mogelijke impact van de Omnibus-verordening op klimaatdoelstellingen en maatregelen
De Omnibusverordening heeft ook implicaties voor de bredere klimaatdoelstellingen van de EU en de maatregelen die Europese bedrijven nemen om deze te bereiken. Enerzijds kan de vereenvoudiging van regelgeving en vermindering van administratieve lasten bedrijven in staat stellen om middelen efficiënter in te zetten, wat kan leiden tot verhoogde investeringen in duurzame projecten. De Europese Commissie verwacht dat dit pakket ongeveer €50 miljard aan extra private en publieke investeringen zal mobiliseren.
Aan de andere kant waarschuwen experts dat deze versoepeling de ambitie van de EU om klimaatneutraliteit te bereiken kan ondermijnen. Bovendien kan het afzwakken van due diligence-verplichtingen bedrijven minder verantwoordelijk maken voor milieuschade in hun toeleveringsketens. Dit kan weer negatieve gevolgen kan hebben voor zowel het milieu als de mensenrechten.
Nextens Naslag
De Omnibus-verordening betekent een mogelijk significante verschuiving in de EU-benadering van duurzaamheid en bedrijfsrapportage. Voor Nederlandse bedrijven biedt het zowel kansen in de vorm van verminderde administratieve lasten als uitdagingen met betrekking tot het handhaven van hoge duurzaamheidsstandaarden. Het is daarom belangrijk dat je als bedrijf de ontwikkelingen goed in de gaten blijft houden. Onze fiscale Kennisbank Nextens Naslag is hierbij een onmisbare tool. Het bevat namelijk inmiddels ook een grote hoeveelheid informatie op het gebied van duurzaamheid en CSRD.
Nextens Naslag
Met Nextens Naslag ben je altijd op de hoogte van de laatste fiscale ontwikkelingen!
