Familiebedrijven verwachten een afname in investeringen en zwakkere crisisbestendigheid door toekomstige belastingwijzigingen. Dat blijkt uit onderzoek van Universiteit Nyenrode en accountancy en belastingadvieskantoor RSM over het pakket Bouwstenen voor een beter Belastingstelsel van staatssecretaris Hans Vijlbrief.
Beleidsopties voor eenvoudiger belastingstelsel
Het pakket Bouwstenen bestaat uit beleidsopties voor een beter en eenvoudiger belastingstelsel, waarmee een volgende regering aan de slag kan. Het werd in mei door de staatssecretaris van Financiën naar de Tweede Kamer gestuurd. De voorstellen hebben onder meer betrekking op de loon- en inkomstenbelasting, de vennootschapsbelasting, vermogensbelasting en de schenk- en erfbelasting.
Belasting over niet uitgekeerde winsten
Het meest opvallend is het voorstel voor de invoering van een belastingheffing over niet uitgekeerde winsten, schrijven Nyenrode en RSM in een toelichting op hun onderzoek. Nu betaalt een directeur-grootaandeelhouder alleen belasting als een onderneming dividend uitkeert naar privé of bij de verkoop van het aandelenbelang in eigen bezit.
Uit het onderzoek blijkt dat bijna negentig procent van de familiebedrijven hun winst gebruiken voor nieuwe investeringen in hun bedrijf. Slechts een heel klein deel gebruikt winst voor het uitkeren van dividenden naar privé. Verreweg de meeste bedrijven verwachten daarom dat een belastingheffing over niet uitgekeerde winsten ten koste gaat van die investeringen.
Verzwakking van de crisisbestendigheid
“Wij moeten dan ook concluderen dat familiebedrijven zeer negatief reageren op het voorstel in de bouwstenennotitie om belasting te heffen over niet uitgekeerde winsten,” schrijven de onderzoekers. Ze sluiten niet uit dat winsten vroegtijdig uit de bedrijven worden gehaald, waarmee de solvabiliteit en crisisbestendigheid worden verzwakt.
De familiebedrijven maken zich ook zorgen over de versobering van de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR). Die regeling maakt het fiscaal aantrekkelijk om een bedrijf over te dragen aan een volgende generatie. Onder bepaalde voorwaarden geldt een vrijstelling voor de inkomstenbelasting als ondernemingsvermogen wordt geschonken of geërfd. Dat fiscale voordeel wordt sterk verminderd in de voorstellen van de bouwstenennotitie.
Versnelde of uitgestelde bedrijfsoverdracht
Veel familiebedrijven vrezen dat hun erfgenamen de verschuldigde belasting niet kunnen betalen, namelijk 58 procent. Eenzelfde percentage denkt dat de onderneming in gevaar komt als de BOR wordt afgeschaft. De mogelijke afschaffing zal bovendien in veel gevallen leiden tot een versnelde bedrijfsoverdracht of juist een uitgestelde overdracht. “Waardoor de doorstroming van jong talent wordt gefrustreerd en ondernemers enkel en alleen om fiscale redenen langer aanblijven als directeur,” aldus de onderzoekers.
Sinds 2019 doen Nyenrode en RSM regelmatig onderzoek onder familiebedrijven. Het onderzoekspanel bestaat inmiddels uit zeventig grotere familiebedrijven. Een ruime meerderheid van de deelnemers is zelf eigenaar van het familiebedrijf.
