Ikea-oprichter Kamprad heeft altijd focus gehad op zo min mogelijk verspilling en zo laag mogelijke kosten. Dit gold ook voor de belastingafdracht, waarvoor hij grotendeels naar Nederland verhuisde en een ingewikkelde bedrijfsstructuur optuigde. Dat schrijft NRC.
Inter Ikea in Delft
Sinds begin jaren tachtig leunt Ikea zwaar op Nederland. In de vestiging in Delft is ook Inter Ikea Systems BV (NL) gevestigd. Alle franchises van Ikea betalen jaarlijks 3 procent van hun omzet aan Delft. En vanuit Inter Ikea Delft wordt een groot deel van dat geld onbelast doorgesluisd naar het buitenland.
Rapport onthult belastingontwijkingstactieken
In 2016 publiceerden De Groenen in het Europees Parlement een rapport over de wirwar aan vennootschappen, stichtingen, holdings en de belastingontwijkingstactieken van Ikea. Inter Ikea reageerde fel. Het rapport zou vol foute aannames en valse conclusies staan. De Europese Commissie begon toch een vooronderzoek en dat leverde veel verontrustende signalen op. De Deense Eurocommissaris besloot daarop vorig jaar een diepgravend onderzoek op te zetten naar de Ikea-constructies in Nederland.
Twee rulings met Nederlandse Belastingdienst
Volgens de Commissie zou Inter Ikea in Delft twee keer door de Belastingdienst zijn gematst en daarmee zou Nederland illegale staatssteun hebben verleend. Dat gebeurde via twee rulings die Ikea met de Belastingdienst overeenkwam in 2006 en 2011. De ruling uit 2006 leverde Ikea een belastingontwijkingsconstructie op. Van de 3 procent omzet die Ikea-filialen jaarlijks overmaken naar Delft, betaalt Inter Ikea ook weer een licentievergoeding voor het gebruik van de naam Ikea en de bedrijfsformule aan een Ikea holding in Luxemburg.
Franchisewinst verschuiven
Door deze ruling uit 2006 werd een aanzienlijk deel van de franchisewinst van Inter Ikea belastingvrij verschoven. Niet alleen is de hoogte van de licentievergoeding volgens mededingingsexperts buitensporig hoog. Het is tevens ongeoorloofd, omdat de Luxemburgse tak geen waardevolle bijdrage levert aan het Ikea-franchiseconcept. Het aantal medewerkers in Luxemburg zijn slechts 3 directieleden.
Belastingparadijs
De miljarden die Ikea naar Luxemburg doorsluist, blijven daar ook onbelast. Ikea maakte daar gebruik van een populaire maas in de Luxemburgse wet uit 1929. Daar zijn holdings geen belasting verschuldigd over onder andere vermogenswinst en royalty’s en dividenden. Deze maas werd op last van de Commissie per 2011 gesloten, maar toen kwam Ikea met behulp van fiscalisten van KPMG Meijburg met een andere belastingontwijkingsstructuur op de proppen.
Hoofdrol naar Liechtenstein
De nieuwe hoofdrol ging naar Ikea-stichting Interogo in Liechtenstein. De stichting moet voorkomen dat erfgenamen van Kamprad Ikea opsplitsen of verkopen. Bijkomend voordeel is dat over dividend en andere inkomsten uit het buitenland geen belasting hoeft te worden betaald. Voor 9 miljard euro kocht het Delftse Inter Ikea de merkrechten van de Luxemburgse tak. Inter Ikea financierde de deel door een aflossingsvrije lening met zichzelf aan te gaan: de Liechtensteinse Foundation. Delft was Liechtenstein vervolgens honderden miljoenen per jaar aan rente verschuldigd en kon die rente aftrekken van de belastbare winst in Nederland.
Rulingteam fiscus keurt het goed
Het rulingteam van de Belastingdienst keurde de constructie goed en daar heeft de Europese Commissie bedenkingen bij. Ten eerste vraagt de Commissie zich af of de Ikea-merkrechten wel 9 miljard waard zijn en ten tweede lijkt de lening van 5,4 miljard niet zakelijk. Geen bank zou Ikea een dergelijke lening verstrekken. Het bedrag is te hoog ten opzichte van het eigen vermogen van Inter Ikea. De forse rente van 6 procent is daarnaast niet onderbouwd en aflossingsvrij miljarden lenen deed geen enkele bank in crisisjaar 2011 voor langere periodes.
Ikea hangt een boete van 1 miljard boven het hoofd
Het Commissieonderzoek naar Ikea wordt naar verwachting volgend jaar afgerond, en Ikea ligt volgens ingewijden op koers om Starbucks te overtreffen. De koffieketen moest het onterechte belastingvoordeel van 25,7 miljoen euro terugbetalen. NRC stelt dat fiscaal deskundigen aan de Zuidas aangeven dat Ikea een bedrag van 1 miljard euro terug mag betalen.
