71 economen roepen op tot een CO2-heffing in het klimaatakkoord. De Nederlandse industrie moet een serieuze bijdrage leveren om de CO2-uitstoot te verminderen en daartoe moet de prijs per ton uitgestoten CO2 omhoog, stellen zij in het NRC. Daarmee steunen de economen de recent ingediende initiatiefwet van GroenLinks.
Teleurgesteld in concept-klimaatakkoord
De economen zijn teleurgesteld in het concept-klimaatakkoord dat eind december werd gepresenteerd. ‘De voorgestelde maatregelen leiden tot nodeloos hoge kosten. Er is bovendien een gerede kans dat we de gestelde doelen niet halen. Dat ondergraaft het draagvlak voor de noodzakelijke energietransitie. In het ontwerpakkoord ontbreken harde verplichtingen voor de industrie, staalproducenten als Tata en de petrochemie in de Rotterdamse haven.
Huidige afspraken kunnen niet worden gecontroleerd
Het kabinet stelt wel een bedrag beschikbaar om de industrie te helpen haar CO2-uitstoot te reduceren. Dat bedrag loopt op naar jaarlijks 550 miljoen euro in 2030. Om hier gebruik van te maken, moeten bedrijven over een goedgekeurd CO2-reductieplan beschikken. Als de afspraken niet worden nageleefd, kunnen bedrijven een boete krijgen. De economen achten de kans echter groot dat de afspraken in de praktijk niet kunnen worden gecontroleerd en dat boetes uitblijven.
Serieuze bijdrage industrie is noodzakelijk
De economen stellen dat Nederland het zich niet kan veroorloven om geen serieuze bijdrage van de industrie te verlangen om de CO2-doelstellingen te halen. Ten eerste omdat de industrie goed is voor een derde van de Nederlandse CO2-uitstoot. Ten tweede, omdat juist de industrie haar CO2-uitstoot tegen relatief lage kosten kan verminderen. Het Planbureau voor de Leefomgeving becijferde dat de industrie zeven tot elf megaton CO2-uitstoot kan terugbrengen met maatregelen die zichzelf terugverdienen. Dat is 50 tot 75 procent van de 14,3 megaton die de regering aan de industrie heeft gevraagd.
Alternatief: in de toekomst ingrijpendere en duurdere maatregelen
Door de industrie buiten schot te laten, maakt Nederland zich economisch kwetsbaar. Het CBS becijferde onlangs dat de emissie-intensiteit (uitstoot per verdiende euro) van de Nederlandse industrie 50 procent hoger ligt dan gemiddeld in Europa. Terwijl in andere landen de emissie-intensiteit verder daalt, neemt de CO2-uitstoot van de Nederlandse industrie toe, nadat deze eerder was gedaald. Daardoor zullen in de toekomst des te ingrijpender, en daarmee duurdere, maatregelen nodig zijn om aan de drie jaar geleden in Parijs gedane belofte te voldoen.
CO2-heffing is ‘eenvoudig en bewezen effectief’
Wat stellen de economen dan voor? Eén eenvoudige en bewezen effectieve maatregel: een economie-brede, uniforme koolstofheffing. Iedereen gaat daarbij evenveel voor zijn CO2-uitstoot betalen. Als de CO2-prijs gelijk is voor alle sectoren, worden emissiereducties zo goedkoop mogelijk gerealiseerd. Alle bedrijven behouden de vrijheid om zelf te bepalen welke maatregelen ze het beste kunnen nemen. Begin de koolstofheffing met vijftig euro per ton CO2. Laat dat bedrag vervolgens elk jaar stijgen met 2 à 5 procent per jaar (exclusief inflatiecorrectie). Dit is ruwweg noodzakelijk om aan de Parijse doelstellingen te kunnen voldoen.
