De twijfel over het opknippen van de Belastingdienst begint toe te nemen. De door de minister van Financiën, Wopke Hoekstra, in gang gezette reorganisatie stuit nu ook op kritiek van de verzamelde bonden. De Tweede Kamer en oud-directeur-generaal Joop van Lunteren gingen hen voor. De bonden schrijven in een brief aan de minister dat het personeel buitenspel wordt gezet.
Geld, tijd en denkkracht
Volgens de vertegenwoordigers van het personeel is het ook niet duidelijk hoe de benoeming van de drie nieuwe directeuren-generaal de problemen in de uitvoering van Toeslagen zal gaan oplossen. ‘Wel zeker is dat de top van de Belastingdienst en het ministerie daar veel geld, tijd en denkkracht aan gaan besteden.’, schrijft het FD.
Die tijd en dat geld kan beter worden besteed aan de verbetering van de automatisering van de dienst, wat nu voor ontzettend veel hoofdpijn zorgt bij de medewerkers. Het plan voor de opsplitsing werd door Hoekstra in gang gezet na het vertrek van Menno Snel tijdens de nasleep van de Toeslagenaffaire.
Haalbaarheid
Oud-directeur waarschuwde vorige week in het FD dat de minister met zijn plan misschien wel het omgekeerde zal bereiken van wat hij beoogt. Hoekstra wil de dienst in drieën knippen: de klassieke fiscus die zich met inning bezighoudt, Toeslagen en Douane. Het idee om de aansturing te versterken is volgens van Lunteren voorspelbaar en rampzalig.
Ook de Tweede Kamer vroeg direct om een ‘haalbaarheidstoets’ van de voorgenomen opsplitsing. In een aangenomen motie van Eppo Bruins (ChristenUnie) werd gesproken over de grote risico’s die zijn gebonden aan de operatie. Ook zou er bij voorkeur moeten worden toegewerkt naar een opheffing van toeslagen en de daarbij horende dienst. Hoekstra zal eerst de meerwaarde moeten aantonen voordat de Kamer instemt.
In steen geschreven
Daarbij moet Hoekstra de medewerkers een ‘een grote stem’ geven in de organisatorische aanpassing. Dat heeft de Kamer voorgeschreven per motie van SP, ChristenUnie en D66. De ondernemingsraad van de fiscus kan formeel wel advies uitbrengen, maar niet over ‘nut en noodzaak’ van de aanpassingen.
In een reactie heeft het ministerie laten weten dat het proces nog maar net is begonnen. De bonden krijgen nog alle gelegenheid zich uit te spreken. Toch lijken er al wat feiten in steen geschreven. Zo is de politieke sturing uit elkaar getrokken en zijn op interim-basis al twee van de drie directeuren-generaal benoemd, José Lazeroms voor de Belastingdienst (‘blauw’) en Rob Kerstens voor Toeslagen.
De werkvloer
Dat beiden geen fiscale expertise hebben en afkomstig zijn van buiten de fiscus heeft ook tot kritiek geleid vanuit het personeel. ‘Zonder fiscale en institutionele kennis is het onmogelijk problemen te duiden, oplossingen af te wegen en te doen wat nodig is’, aldus de bonden.
Mieke van Vliet van FNV Overheid stelt dat er niets verandert op de werkvloer waar de leidinggevenden gewoon zijn blijven zitten. ‘Medewerkers worden nog steeds niet gehoord, worden overgeplaatst en weggepest. Het gaat gewoon door’. Daarbovenop zijn de aangekondigde vertrouwenspersonen er ook nog niet. Overigens pleiten de bonden juist voor een externe paritaire commissie voor het melden van misstanden, aldus het FD.
