Fiscalisten hebben fikse kritiek op de Belastingdienst, die recent duidelijkheid heeft gegeven over welke aandelen in aanmerking komen voor fiscale voordelen bij bedrijfsopvolging. Volgens deze experts gaat de dienst te ver door bepaalde aandelen uit te sluiten die volgens hen wel degelijk recht hebben op belastingvrijstellingen en -uitstel.
Diverse soorten aandelen
Nederland kent vele soorten aandelen, zoals gewone, preferente, cumulatief preferente en prioriteitsaandelen. Elk type aandeel heeft zijn eigen rechten, vooral met betrekking tot winstuitkering en stemrecht. Recent heeft de Belastingdienst verduidelijkt wanneer aandelen als preferent worden beschouwd, wat belangrijk is voor bedrijfsopvolgingen. Preferente aandelen komen namelijk meestal niet in aanmerking voor vrijstelling van schenk- en erfbelasting en uitstel van inkomstenbelasting, wat een groot financieel verschil kan maken.
Beperkingen door de Belastingdienst
Volgens de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) hoeven er over de eerste €1,3 miljoen bedrijfswaarde geen schenk- of erfbelastingen betaald te worden, en blijft 83% van de waarde daarboven onbelast. De doorschuifregeling (DSR) zorgt ervoor dat schenkers of erflaters geen inkomstenbelasting hoeven te betalen over de winst die wordt gerealiseerd bij een bedrijfsoverdracht. Deze voordelen zijn bedoeld om de continuïteit van bedrijven te waarborgen.
Omdat de wet geen duidelijke definitie geeft van preferente aandelen, ontstaat er vaak discussie tussen belastingplichtigen en de Belastingdienst. Het huidige politieke debat over de opvolgingsregelingen maakt dit nog ingewikkelder. Er is bezorgdheid dat de regelingen te royaal zijn en vaak onterecht worden gebruikt.
Anticipatie op toekomstige wetgeving
Ruud van den Dool, een fiscale expert en docent aan de Universiteit van Amsterdam, is van mening dat de Belastingdienst met zijn standpunt vooruitloopt op toekomstige wetgeving. Hij betwist de beperking van opvolgingsregelingen tot gewone aandelen en vindt het ongepast dat de Belastingdienst nu al stappen onderneemt om bijzondere aandelen uit te sluiten. Van den Dool wijst erop dat de Belastingdienst al een restrictief beleid voert, maar zelden naar de rechter durft te stappen.
Hybride aandelen en risicodragend kapitaal
Van den Dool benadrukt dat de strikte interpretatie van preferente aandelen geen recht doet aan de diversiteit van aandelen. Hij wijst erop dat hybride aandelen, die naast een vaste vergoeding ook meedelen in de winst, vaak worden gecreëerd om zakelijke of fiscaal-juridische redenen. Voor aandelen met risicodragend kapitaal moeten volgens hem de opvolgingsregelingen gelden.
Ook andere fiscale organisaties, zoals de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs, hebben kritiek geuit op het vrijwel uitsluiten van bijzondere aandelen, tenzij ze worden gebruikt voor gefaseerde bedrijfsopvolging.
Reactie van de Belastingdienst
De Belastingdienst verklaart dat er niets is veranderd aan hun uitleg van preferente aandelen. Het recente standpunt verduidelijkt alleen het beoordelingskader dat de dienst nu al hanteert onder de huidige wetgeving. De Belastingdienst benadrukt dat het aan de wetgever is om bij nieuwe wetgeving duidelijkheid te geven over de interpretatie, aldus het FD.
