Volgens fiscalisten van Deloitte zou de opbrengst van de btw flink hoger kunnen liggen. Bedrijven kunnen sneller en uitvoeriger rapporteren over hun omzetbelasting. De btw wordt dan minder fraudegevoelig en het zou de Nederlandse staat €1,5 miljard extra opleveren. Spanje en Italië profiteren al van zo’n modernisering van de belastingaangifte.
Btw-gat
Ondanks dat Italië niet bepaald bekend staat voor zijn doeltreffende belastingheffing, behoort het land tot de Europese voorhoede, als het om de btw gaat. Datzelfde geldt voor Spanje. Dat komt omdat beide landen extra rapportageverplichtingen hebben ingevoerd voor het bedrijfsleven. De Belastingdienst krijgt zo heel snel de facturen waarover nog btw is verschuldigd te zien.
Zo kan worden voorkomen dat er btw-teruggave plaatsvindt wanneer geen btw-afdracht heeft plaatsgevonden. Deze aanpak werpt zijn vruchten af. Zo constateren Michel Schrauwen en Oscar Smeets, beiden werkzaam als belastingadviseur bij Deloitte. Het beruchte btw-gat is in beide landen fors verkleind.
Een derde
Het verschil tussen de theoretische en feitelijke opbrengst van de omzetbelasting is een omvangrijk en hardnekkig probleem in Europa. Volgens de in begin september gepubliceerde cijfers van de Europese Commissie, liepen alle EU-landen in 2017 samen €137 miljard mis. Dat is ruim 11% van alle btw die binnen had moeten komen volgens macro economische berekeningen.
Vergissingen, systeemfouten en faillissementen dragen ook bij aan het gat. Een derde van de gemiste opbrengt wordt aan fraude toegeschreven. De Nederlandse schatkist liep volgens de laatste cijfers uit 2017 ruim 5% van de verschuldigde btw mis. Dat komt neer op €2,5 miljard.
Europese aanpak
Dat is een behoorlijk bedrag. In 2019 kwam de totale btw-opbrengst in Nederland op bijna €58 miljard. Het gaat wordt de laatste jaren wel iets kleiner maar erg hard gaat het niet. De pogingen van de Europese Commissie om er op Europees niveau iets aan te doen, lijken tevergeefs. Als het niet lukt vanuit Brussel zullen de lidstaten het individueel moeten aanpakken, stellen Schrauwen en Smeets.
Italië heeft volgens voorlopige cijfers het gat van 24% in 2017 weten terug te brengen naar 18% in 2019. In Spanje kromp het gat vanaf een veel lager niveau met 40% naar 2,2% in 2018. Een vergelijkbare daling als in Spanje zou de Nederlandse schatkist volgens de adviseurs tussen €1,5 miljard en €2,3 miljard opleveren — ‘elk jaar weer’.
Investering
Staatssecretaris Hans Vijlbrief van Financiën is voor intensivering van de bestaande fraudebestrijding. In mei schreef hij aan de Tweede Kamer dat het bonafide bedrijfsleven niet te veel mag worden belast met nieuwe maatregelen tegen btw-fraude. Schrauwen erkent dat nieuwe informatiestromen in eerste instantie een investering vergen. Daarna profiteren zowel het bedrijfsleven als overheid van het gemakt dat die investeringen opleveren.
De investeringen zijn ook niet alleen bedoeld voor fraudebestrijding. ‘Veel bedrijven zijn al bezig met het upgraden van hun systemen’. ‘Die kunnen de extra rapportage aan de fiscus daarin meenemen. De Belastingdienst heeft problemen met zijn technologie. De overheid moet fors investeren in digitale slagkracht. Maar als de Italiaanse en de Spaanse overheid dat kunnen, dan moet Nederland dat toch ook kunnen.’, aldus Schrauwen tegenover het FD.
