Stel je drijft een eenmanszaak. Als gevolg van Corona valt je inkomen weg. Je krijgt inkomensondersteuning aangeboden: de zogeheten Tozo. Daarbij wordt gezegd: we kijken niet naar het inkomen van je partner. We kijken niet naar jullie vermogen. Het is bedoeld om het wegvallen van je inkomen op te vangen. Helemaal blij vraag je de Tozo aan. En dan gebeurt het.
‘Gezinsregeling’
Situatie 1. Je leeft samen met iemand anders. Ineens blijkt dat de helft van jouw uitkering aan iemand anders is toegekend. Ik had die toch aangevraagd? Die was toch voor mij bedoeld? Ja, maar het is een gezinsregeling, dus we rekenen de helft aan je partner toe. Leg dat nu eens langs deze quote, die zo uit de mond van Johan Cruijff gekomen zou kunnen zijn: ‘Het recht op bijstand komt de echtgenoten gezamenlijk toe, tenzij één van de echtgenoten geen recht op bijstand heeft.’ Dit is een letterlijke wettekst (art 11 lid 4 Participatiewet). Het is duidelijk dat veel partners een eigen inkomen én daardoor ook geen recht op bijstand (en dus ook niet op Tozo) hebben.
Alimentatie
Situatie 2: Je bent gescheiden. Je hebt de zorg voor de kinderen. Ook nu weer valt jouw inkomen weg als gevolg van Corona. Je vraagt de Tozo aan. Die krijg je uiteraard. Dan moet je aangegeven wat je inkomen is. Blijkt dat de kinderalimentatie inkomen is. Het zou me niet verbazen als de partneralimentatie ook gezien wordt als inkomen. Ook hier is bedoeld inkomensondersteuning te verstrekken om vervolgens te constateren dat er ander inkomen is (nou ja inkomen?).
Geldstroom
Wat volledig uit het oog wordt verloren, is dat deze mensen een uitgavenpatroon hebben dat gebaseerd is op geldstromen uit meerdere bronnen. Als een geldstroom uit een bron wegvalt, ontstaat er een inkomensprobleem. Als je daarvoor een tegemoetkoming kan krijgen, geeft het natuurlijk geen pas om te zeggen: ‘Ja, maar je hebt ook nog geld uit een andere geldstroom, dus je krijgt het niet.’ Ik stel voor dat hier toch nog een mouw aan wordt gepast.
Aap
Wat mij nog het meeste in deze zaken ergert, is dat ik het donkerbruine vermoeden heb dat bij het instellen van de Tozo de instellers dit soort problemen niet hebben voorzien. En dat ze nu op de formele toer gaan (het staat toch echt in de bijstandsregeling), omdat ze niet weten hoe ze het anders moeten oplossen. Terwijl het absoluut niet in de geest is van de regeling die men wilde treffen. Waar ik dat uit afleid? Bij het instellen van de Tozo-regeling is gewaarschuwd voor een aantal zaken, waaronder dat de toeslagen hierdoor mogelijk gekort zouden kunnen worden. Deze zaken zijn niet gemeld en niemand heeft zich dit gerealiseerd tot de bekende aap uit de mouw kwam.
Minister(ie), trek een grote (spijker-)broek aan, zeg dat het zo niet bedoeld was en regel dat vervolgens ook.
Mr. Frits Algie drijft een eigen belastingadviespraktijk en geeft daarnaast leiding aan zelfstandige Belastingadviseurs, het platform voor de betere belastingadviseur.
