Ondanks het feit dat de overheid de zzp’ers en kleine ondernemers goed heeft geholpen tijdens de coronacrisis, kwamen er bij het meldpunt van de nationale ombudsman, Reinier van Zutphen, 500 klachten binnen die kleine zelfstandigen ondervinden bij de toegang tot schuldhulpverlening.
Terugvordering
Van Zutphen: “Voor de komende tijd voorzie ik problemen bij terugvordering door de overheid en verwacht ik dat hulp nodig is bij flinke schulden. Hier is echt maatwerk nodig, anders gaan veel ondernemers het niet redden”. De problemen hebben vooral te maken met het terugbetalen van uitgestelde belastingschulden en te veel ontvangen noodsteun. Ondernemers hebben in totaal 16 miljard euro belastingschuld opgebouwd, de helft hiervan komt van kleine ondernemers en zzp’ers die een gemiddelde schuld hebben van 15.000 tot 20.000 euro, aldus het FD.
Verschillen tussen gemeenten
De ondernemers zijn vaak terughoudend met het vragen voor hulp bij de gemeente. Daarom vraagt Van Zutphen, in een brief aan Vereniging van Nederlandse Gemeente en in een Kamerbrief aan demissionair minister Koolmees, om als gemeente proactief dienst te verlenen en gemakkelijk gemeentelijke schuldhulpverlening te verstrekken aan zelfstandig ondernemers die dat nodig hebben. Ook blijkt uit eerder onderzoek dat er veel verschillen zijn in omgang met de schuldhulpverlening tussen gemeenten. Een voorbeeld hiervan is de verstrekking van Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten (TONK), die gebaseerd is op ‘bijzondere bijstand’, wanneer het inkomen aanzienlijk gedaald is en hierdoor geen woonkosten meer kunnen worden betaald.
Knelpunten maatregelen
- De partnertoets wordt door ondernemers als onredelijk ervaren. Deze neemt het recht op steun weg als de partner van de zzp’er te veel verdient, waardoor zij een grote terugval in inkomsten hebben, terwijl hun uitgaven gelijk blijven.
- Veel gemeenten stellen te strenge voorwaarden om in aanmerking te komen voor Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten.
- Door een foutieve SBI-code komen sommige ondernemers niet in aanmerking voor de Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen sectoren (TOGS) en de Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL), hiervoor is de SBI-code leidend.
- Ondernemers hebben vaak geen recht op TVL door geen of beperkte omzet in referentieperiode.
Voldoende buffers
De nationale ombudsman stelt in de Kamerbrief niet alleen het belang van schuldhulpverlening aan de kaak, maar benadrukt ook dat ondernemers die de coronacrisis zijn doorgekomen zonder schulden en hebben ingeteerd op hun spaargeld en/of pensioen, tijd nodig hebben en moeten krijgen om hun buffers weer rustig op te bouwen.
