Het kabinet verhoogt volgend jaar de hypotheekrenteaftrek voor midden- en hoge inkomens, terwijl deze voor lage inkomens omlaag gaat. De maatregel kan op kritiek rekenen, zowel vanuit de Eerste Kamer als de Europese Commissie. Hoogleraar Raymond Gradus roept de Senaat op om in te grijpen.
Aftrek stijgt voor midden- en hoge inkomens
De maximale hypotheekrenteaftrek stijgt in 2024 van 36,97% naar 37,48%. Dit staat haaks op de afbouw van de aftrek die sinds 2013 plaatsvond. Destijds werd de aftrek verlaagd om prijsopdrijving op de woningmarkt tegen te gaan. Bovendien konden sinds 2021 alle inkomens tegen hetzelfde tarief rente aftrekken, schrijft het FD.
De verhoging komt voort uit de invoering van een extra schijf in box 1 van de inkomstenbelasting. Het nieuwe tarief in de eerste schijf daalt naar 35,82%, terwijl het tarief in de nieuwe tweede schijf 37,48% bedraagt. Anders dan voorgaande jaren is de maximale renteaftrek niet gekoppeld aan het laagste tarief in box 1, maar aan het hogere tarief van de tweede schijf.
Voor inkomens onder de €38.441 blijft de aftrek beperkt tot 35,82%. Dit betekent dat lage inkomens na twee jaar opnieuw minder voordeel hebben dan hogere inkomens.
Kritiek vanuit de Eerste Kamer
Gradus, hoogleraar economie van de publieke sector aan de Vrije Universiteit, vindt de maatregel inconsistent en vraagt de Eerste Kamer om de verhoging ongedaan te maken. Hij wijst erop dat het kabinet had kunnen kiezen voor een gelijke aftrek van 35,82% voor alle inkomens, wat jaarlijks €400 miljoen aan besparingen zou opleveren. Dit geld had volgens Tweede Kamerlid Pieter Grinwis (ChristenUnie) een andere bestemming kunnen krijgen, bijvoorbeeld om begrotingsproblemen op te lossen.
Europese Commissie kijkt mee
De verhoging van de hypotheekrenteaftrek botst mogelijk met toezeggingen die Nederland heeft gedaan in het Herstel- en Veerkrachtplan van de Europese Unie. Nederland beloofde daarin een verdere afbouw van de aftrek tot circa 37%. Het kabinet riskeert hiermee problemen bij de ontvangst van €4 miljard uit het Europees fonds voor economisch herstel na de coronacrisis.
Effecten en alternatieven
Hoewel het financiële voordeel voor individuele belastingplichtigen beperkt blijft, zet de maatregel de consistentie van het belastingbeleid onder druk. Iemand met een inkomen van €60.000 en een renteaftrek van €12.000 per jaar gaat er volgend jaar slechts €39 op vooruit. Toch had de keuze om de aftrek gelijk te houden een substantiële impact op de overheidsfinanciën kunnen hebben.
De Eerste Kamer speelt een cruciale rol in de besluitvorming. Gradus benadrukt dat de senaat moet waken over een consistent en rechtvaardig belastingbeleid. Ondertussen wijst Grinwis op de noodzaak van meer verantwoorde budgettaire keuzes.
Of de selectieve verhoging standhoudt, hangt grotendeels af van politieke druk vanuit de Eerste Kamer en mogelijke sancties van de Europese Commissie, aldus het FD.
Een Blik op Fiscaliteit
Hét fiscale magazine van Nederland. Met interviews, trends en praktische artikelen.
