Sinds vorige week publiceert de Belastingdienst zijn standpunten over complexe belastingvragen. Belastingwetenschapper Martijn Nouwen is van mening dat dit lang geleden al had moeten gebeuren, omdat de transparantie over fiscale regels tot nu toe ernstig tekort is geschoten.
Sneller en beter informeren
Afgelopen donderdag is de website gelanceerd waarop de Belastingdienst de standpunten van de kennisgroepen over complexe fiscale kwesties publiceert. Deze site biedt bijvoorbeeld informatie voor werkgevers en werknemers over het feit dat het opladen van elektrische privéauto’s op het werk als loon in natura wordt beschouwd en dat de kosten ervan vallen onder de onbelaste reiskostenvergoeding van maximaal 21 cent per kilometer. Ook hebben btw-experts van de fiscus geoordeeld dat digitale kunstwerken onder het algemene tarief van de omzetbelasting vallen, in plaats van onder het verlaagde tarief.
Manuela van Blanken, teamleider van de kennisgroepvoorzitters bij de Belastingdienst, is blij dat de standpunten nu onmiddellijk bekend worden gemaakt zodra ze zijn vastgesteld. Deze publicatie past in het streven van de dienst en het ministerie van Financiën om burgers en bedrijven sneller en beter te informeren, dat schrijft het FD.
Openheid is nodig
Martijn Nouwen, universitair docent belastingrecht aan de Universiteit Leiden en coördinator van het onderzoeksproject fiscale transparantie, vindt dat er meer openheid nodig is. In die hoedanigheid stond hij begin dit jaar tegenover het ministerie van Financiën in de rechtbank om met een beroep op de Wet open overheid (Woo) de tijdige openbaarmaking van een groot aantal documenten van de kennisgroepen te verzekeren.
De rechter gaf Nouwen gelijk. De bulk van de documenten moet het ministerie nog vrijgeven, maar sinds medio maart beschikt Nouwen alvast over de jaarverslagen van 14 kennisgroepen vanaf 2015. In die verslagen waarschuwen groepsvoorzitters dat het te lang duurt voordat de standpunten van de experts, die leidend zijn voor belastinginspecteurs, naar buiten komen.
Rechtsvragen
Volgens Van Blanken, teamleider van de kennisgroepvoorzitters bij de Belastingdienst, moet het werk van de kennisgroepen zorgen voor eenheid van beleid en uitvoering. Dit betekent dat belastinginspecteurs in verschillende regio’s in dezelfde omstandigheden hetzelfde besluit nemen en dat de beslissingen van de inspecteurs volgens dezelfde lijn verlopen. Eenheid van beleid en uitvoering draagt bij aan de rechtszekerheid, de rechtsgelijkheid en de rechtsbescherming van burgers en bedrijven.
Bij de Belastingdienst belanden vragen waar inspecteurs niet uitkomen bij een van de 26 kennisgroepen. Dit kan bijvoorbeeld gaan om rechtsvragen over hoe wet- en regelgeving moet worden uitgelegd. Volgens de wet moeten de standpunten die de experts in deze kennisgroepen innemen binnen zes weken in concept-beleidsbesluiten terechtkomen.
Binnenskamers
Zodra deze besluiten zijn goedgekeurd, worden ze openbaar gemaakt zodat iedereen er kennis van kan nemen. Naast rechtsvragen krijgen de kennisgroepen ook complexe helpdeskvragen over specifieke belastingzaken.
De antwoorden op deze vragen hebben niet altijd een algemenere strekking en zijn tot nu toe binnenskamers gebleven. De bedoeling is dat op de nieuwe website van de Belastingdienst alle standpunten van de kennisgroepen komen te staan, zowel over rechtsvragen als over helpdeskvragen.
Rechtspositie van belastingbetalers
Nouwen is bezorgd over de bescherming van de rechtspositie van belastingbetalers na de publicatie van nieuwe en bijgewerkte standpunten. De kennisgroepen hebben namelijk ook invloed op de belastingheffing door middel van memo’s en antwoorden op niet-helpdeskvragen. Volgens Nouwen zijn de standpunten in deze documenten net zo belangrijk en moeten belastingplichtigen erop kunnen vertrouwen. Helaas heeft het ministerie van Financiën bevestigd dat deze documenten niet op de nieuwe website worden geplaatst.
Grote achterstand
In de jaarverslagen van de kennisgroepen worden zorgen geuit over het ontbreken van beleidsbesluiten en de impact daarvan op burgers en bedrijven. Een voorzitter meldt dat de tijd die aan belangrijke besluiten is besteed, vooralsnog niet heeft geleid tot besluitvorming vanwege politieke ontwikkelingen. In een ander verslag wordt geschreven over een concept-beleid dat nog onderwerp is van overleg op het ministerie vanwege politieke gevoeligheid en mogelijke uitstralingseffecten.
Bijna alle besluiten die onder de verantwoordelijkheid van de kennisgroepen vallen, zijn volgens een andere voorzitter toe aan herziening. Een andere voorzitter merkt op dat hoewel er in 2019 besluiten zijn verschenen, er nog steeds een grote achterstand bestaat en dat veel beleidsbesluiten ernstig verouderd zijn en daarom geactualiseerd moeten worden, aldus het FD.
