Het is algemeen bekend dat de dood en belastingen de enige twee zekerheden in het leven zijn, zoals ooit gezegd door de beroemde Amerikaanse staatsman Benjamin Franklin. Echter, sommige olielanden zoals Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten hadden lange tijd geen belastingheffing. Maar nu is er verandering op komst, dankzij Nederlandse fiscalisten die helpen bij het opzetten van belastingwetgeving in het Midden-Oosten. Waarom is er sprake van deze koerswijziging en waarom worden er Nederlandse adviseurs ingezet?
Religieuze belasting
Voorheen werd er in sommige landen in het Midden-Oosten alleen ‘zakat’ geheven. Dit is een religieuze belasting die gewoonlijk vrijwillig wordt afgedragen aan islamitische instanties en overeenkomt met 2,5% van iemands jaarlijkse bezittingen. De opbrengsten van deze belasting komen niet ten goede aan de staat, maar worden gebruikt om de minderbedeelden in de samenleving te ondersteunen, dat schrijft NOS.
Het was een unieke gebeurtenis toen in 2018 de Verenigde Arabische Emiraten en Saudi-Arabië de btw introduceerden. Bahrein en Oman volgden kort daarna en Qatar lijkt binnenkort te volgen. Het lijkt erop dat de extra staatsinkomsten die deze maatregel oplevert, goed in de smaak vallen. Naast de btw zullen bedrijven in de regio vaker winstbelasting moeten gaan betalen en Oman overweegt zelfs een inkomstenbelasting voor de inwoners.
Energietransitie in volle gang
Stephen Brunner is al 26 jaar partner bij Deloitte en heeft onlangs Amstelveen verruild voor Dubai. Hij is hier om de fiscale regelgeving in de regio vorm te geven. Volgens Brunner zijn er verschillende redenen voor de verandering in belastingheffing. Een belangrijke reden is het besef dat de grondstoffen eindig zijn. De energietransitie is in volle gang, waardoor de inkomsten uit olie- en gaswinning niet eeuwig zullen blijven bestaan. Belastingheffing is een goede manier om de staatskas te vullen.
Daarnaast zijn er internationale afspraken gemaakt over een wereldwijde minimumbelasting als gevolg van een actieplan van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Vanaf 2024 geldt er een minimumtarief van 15 procent winstbelasting voor grote bedrijven in meer dan 130 landen. Hoewel landen ervoor kunnen kiezen om niet aan deze afspraken deel te nemen en een lager tarief te hanteren, lopen ze dan wel het risico potentiële staatsinkomsten te mislopen. Om deze reden zullen steeds meer landen de 15 procent invoeren.
Nederland is uniek
Belastingwetgeving opstellen is geen gemakkelijke taak en daarom wordt er vaak internationaal samengewerkt om dit te doen. Nederlandse fiscalisten zijn populair bij bedrijven in het Midden-Oosten vanwege hun hoogwaardige fiscale opleidingen en internationale ervaring.
Volgens Nikie van Duurling, belastingstrateeg bij PwC Middle East, is Nederland een van de weinige landen waar je een bachelor en master in fiscale wetgeving kan volgen. Daarnaast heeft Nederland een gunstig vestigingsklimaat, waardoor er veel belastingadviseurs met internationale ervaring zijn.
Stephen Brunner van Deloitte denkt dat Nederlandse fiscalisten graag de uitdaging aangaan en zich gemakkelijk aanpassen aan nieuwe situaties. Nederlandse fiscalisten zijn sinds vijf jaar actief in het Midden-Oosten en hebben geholpen bij de invoering van de btw in de Emiraten. Naar schatting zijn er momenteel meer dan vijftig Nederlandse fiscalisten actief in de regio.
Deelnemingsvrijstelling en fiscale eenheid
Het is opvallend dat de Nederlandse aanwezigheid in de Verenigde Arabische Emiraten zichtbaar is in de nieuwe winstbelasting, waarbij twee belangrijke elementen van de Nederlandse belastingwetgeving één op één zijn overgenomen. Een van deze elementen is de deelnemingsvrijstelling, waarmee dubbele belasting binnen een concern wordt voorkomen, en de andere is de fiscale eenheid, waarmee winsten en verliezen van verschillende bedrijven met elkaar kunnen worden verrekend. Volgens Brunner verloopt de invoering van belastingen over het algemeen zonder grote problemen, omdat belasting betalen als een kernwaarde wordt beschouwd in de regio vanwege de islamitische geloofspraktijk van Zakat betalen, aldus NOS.
