Na jaren van voorbereiding door de demissionaire staatssecretaris Marnix van Rij, staat de hervorming van de belasting op inkomen uit sparen en beleggen, beter bekend als box 3, op losse schroeven. De aanleiding voor de herziening was een oordeel van de Hoge Raad, die de huidige heffing in strijd verklaarde met Europees recht. Van Rij stelde een alternatieve belasting voor, gebaseerd op werkelijke rendementen in plaats van fictieve aannames, met als doel een eerlijker belastingstelsel te creëren.
Hybride belastingsysteem onder vuur
In zijn meest recente brief aan de Tweede Kamer introduceert Van Rij een ‘hybride systeem’ voor de belastingheffing. Dit systeem zou een onderscheid maken tussen liquide en illiquide beleggingen, waarbij liquide beleggingen zoals aandelen en obligaties onderworpen zouden worden aan een vermogensaanwasbelasting. Illiquide beleggingen zoals vastgoed en belangen in startups zouden pas belast worden bij verkoop, via een vermogenswinstbelasting. Deze aanpak heeft echter zowel steun als kritiek gekregen in Den Haag, waarbij vooral de VVD aandrong op uitzonderingen die nu in strijd lijken met EU-staatssteunregels.
Uitvoeringsproblemen en politieke verdeeldheid
De Belastingdienst voorziet grote uitdagingen bij de implementatie van het hybride stelsel. Een voorlopige toets toonde aan dat de dienst aanzienlijk meer middelen en tijd nodig heeft, vooral vanwege de complexiteit van het onderscheid tussen verschillende soorten beleggingen. Dit vergroot de kans op fraude en zal ongetwijfeld leiden tot een toename van vragen van belastingplichtigen. Naar schatting zijn 650 tot 800 extra fte nodig om de nieuwe regelgeving te beheren.
Kosten en consequenties
Elk jaar uitstel van de invoering kost de schatkist ongeveer €400 miljoen. Bovendien kan een negatief oordeel van de Hoge Raad over de tijdelijke maatregelen in box 3 deze kosten opdrijven tot in de miljarden. De Tweede Kamer staat daarmee voor een belangrijke beslissing: de hervorming aanpakken of wachten op een nieuw kabinet dat wellicht teruggaat naar de tekentafel.
Adviezen en vooruitzichten
Deskundigen zoals Peter Kavelaars, hoogleraar fiscale economie, en Sylvester Schenk van het Register Belastingadviseurs zijn kritisch over het voorstel in zijn huidige vorm. Schenk waarschuwt zelfs dat een gefaseerde invoering de Belastingdienst en het mkb tot waanzin kan drijven. Ondertussen blijft de vraag bestaan of de voorgestelde aanpassingen voldoende tegemoetkomen aan de eisen van de Europese Unie en of het gehele stelsel wel houdbaar is in de toekomst.
Conclusie
Het debat over de herziening van box 3 is een perfecte illustratie van de complexiteit van fiscale hervormingen en de diverse belangen die op het spel staan. Met de toekomst van zoveel belastingplichtigen in de weegschaal, is het cruciaal dat er een zorgvuldige en weloverwogen beslissing wordt genomen.
Wil jij het overzicht over alle belangrijke fiscale deadlines?
