Het Nederlandse bedrijfsleven kijkt overwegend positief naar 2026. Veel organisaties verwachten groei in zowel omzet als winst. Tegelijkertijd rekenen zij op een forse inzet van kunstmatige intelligentie (AI) en verdere digitalisering van bedrijfsprocessen.
Daar staat tegenover dat een belangrijke zorg blijft: politieke stilstand in Nederland. In dit artikel zetten we de uitkomsten van het onderzoek van Nextens fiscale software onder 825 respondenten overzichtelijk op een rij.
Groei verwachten met (bijna) hetzelfde aantal mensen
Uit de peiling blijkt dat 41% van de ondernemers en financieel verantwoordelijken verwacht dat de omzet van de eigen organisatie in 2026 zal toenemen. Voor de organisatiewinst ligt dat percentage op 37%.
De groep die een daling verwacht is relatief klein. Slechts 17% gaat uit van een lagere winst. Voor de omzet is dat 15%. Interessant is dat deze resultaten naar verwachting grotendeels met hetzelfde aantal medewerkers worden gerealiseerd.
Tegelijk rekent een aanzienlijk deel van de organisaties op een veel grotere inzet van AI en verdere digitalisering van bedrijfsprocessen. Dat is een belangrijk thema voor het Nederlands bedrijfsleven in 2026.
Sectoren met het meeste vertrouwen in 2026
Het onderzoek van Nextens onder ondernemers met personeel en financieel managers laat zien dat internationale en nationale politieke ontwikkelingen het algemene vertrouwen niet volledig drukken.
Bijna de helft van alle respondenten in de profitsector verwacht dat de omzet in 2026 stijgt. In sommige sectoren is het optimisme nog groter:
- Zakelijke dienstverlening: 52% verwacht omzetgroei
- Transport & logistiek: 51%
- Financiële dienstverlening: 48%
- ICT: 47%
- Bouw: 47%
- Horeca: 44%
De verwachting dat ook de winst stijgt, ligt in de meeste sectoren iets lager dan de omzetverwachting. Toch blijft het beeld overwegend positief.
Not-for-profitsector een stuk voorzichtiger
Binnen de not-for-profitsector – zoals zorg, cultuur, onderwijs en openbaar bestuur – zijn de verwachtingen over omzet- en winstgroei duidelijk terughoudender.
Organisaties in deze sectoren rekenen minder vaak op groei in 2026. Daarmee tekent zich een verschil af tussen het profit- en not-for-profitdomein binnen het Nederlandse bedrijfsleven.
Politieke voorkeur en verwachtingen
Het optimisme over 2026 hangt deels samen met politieke voorkeur. Van de respondenten zijn de kiezers die op 29 oktober 2025 op de VVD hebben gestemd met 55% het meest optimistisch over omzetgroei van hun organisatie.
Daar vlak achter volgen de kiezers op JA21 met 54%.
Respondenten die op GroenLinks-PvdA hebben gestemd, zijn met 24% juist beduidend minder verwachtingsvol over omzetgroei. Het optimisme over het Nederlands bedrijfsleven in 2026 is dus niet gelijk verdeeld over het politieke spectrum.
Dreigingen voor groei: vooral politieke stilstand
In 2025 speelden verschillende internationale en nationale bedreigingen voor stabiliteit en groei. Voor 2026 zien respondenten vooral politieke stilstand in Nederland als grote zorg.
- 34% beschouwt politieke stilstand als grote zorg
- Daarnaast heeft nog eens 40% hier “enige zorgen” over
Met name in de landbouw leeft deze zorg sterk: 53% ziet politieke stilstand als grote zorg. Daarna volgen de industrie en het openbaar bestuur, beide met 50%.
Andere belangrijke dreigingen zijn:
- Cyberaanvallen: 33% ziet deze als grote zorg, vooral in het onderwijs en het openbaar bestuur
- Verdere escalatie van de oorlog in Oekraïne: 29% ziet dit als grote zorg
- Stagnatie in de Eurozone of een handelsoorlog tussen EU en VS: slechts 22% ziet dit als grote zorg
Zorgen over stagnatie in de Eurozone of een handelsoorlog leven vooral in internationaal opererende sectoren zoals handel, landbouw en logistiek.
Forse inzet op AI en digitalisering in 2026
Ondernemers, leidinggevenden en financieel managers hebben grote verwachtingen van kunstmatige intelligentie (AI) in hun bedrijfsprocessen.
Maar liefst 67% verwacht in 2026 een lichte tot sterke stijging van het gebruik van AI binnen de eigen organisatie. Daarnaast denkt 62% dat de digitalisering van bedrijfsprocessen licht tot sterk zal toenemen.
Opvallend is dat deze verwachting breed gedragen wordt. Leeftijd, provincie, arbeidsparticipatie, opleiding of politieke voorkeur maken weinig verschil.
Enkele sectoren springen eruit:
- Openbaar bestuur en overheidsdiensten: 94% verwacht meer inzet van AI
- ICT-sector: 81% verwacht groei in AI-gebruik
- Onderwijs: 79% verwacht een toename van AI
AI en digitalisering zijn daarmee duidelijke speerpunten voor het Nederlands bedrijfsleven in 2026.
Beperkte impact op personeelsomvang
Ondanks de forse inzet op AI verwachten de meeste respondenten geen grote veranderingen in het aantal collega’s.
Wel zijn er sectorale verschillen:
- In openbaar bestuur en overheidsdiensten, waaronder bijvoorbeeld defensie, verwacht 56% een lichte tot sterke groei van het personeelsbestand
- In de ICT-sector verwacht 38% personeelsgroei
- In de bouw ligt dat op 36%
Tegelijk rekent men in zowel de ICT als in het onderwijs met 34% juist op een lichte tot sterke daling van het aantal medewerkers.
Kortom: AI en digitalisering worden belangrijker, maar een massale afbouw van personeel verwacht men voor 2026 nog niet.
Over het onderzoek:
Het onderzoek is online uitgevoerd tussen 21 en 25 november 2025 door Nextens in samenwerking met PanelWizard Direct. Er deden 825 respondenten mee die werken als zelfstandig ondernemer met personeel, of in loondienst zijn en binnen de organisatie eindverantwoordelijk of (mede)beslissend zijn voor financiën.
Heb jij fiscale uitdagingen voor 2026?
