Bitcoin-handelaar Bitonic gaat deze week de strijd aan met toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB). DNB moet zijn cryptobeleid verantwoorden bij de rechtbank Rotterdam. Het zou een zeldzaam kijkje moeten geven in de keuken van de toezichthouder. Binnen de fintechsector wordt al langere tijd met verontwaardiging gekeken naar de werkwijze van DNB.
Niet-proportioneel beleid
In vergelijking met andere Europese landen zou de toezichthouder te streng, te rigide, te bureaucratisch en niet innovatief genoeg zijn. Maar niemand durft er publiekelijk over te klagen. Men vreest voor extra controles, moeizame vergunningstrajecten en andere belemmeringen.
Maar Bitonic zegt ernstig te zijn benadeeld door DNB en kan dus niet langer stil blijven. Het in Amsterdam en Baarn gevestigde bedrijf zegt dat DNB regels van het ministerie van Financiën verder heeft verzwaard. Het bedrijf is het niet eens met de uitgebreide verificatie-eisen die zijn opgelegd en noemt het niet-proportioneel beleid. Het is schadelijk voor innovatie en geeft bovendien een vals gevoel van veiligheid.
Sinds november zijn cryptobedrijven verplicht zich te registreren bij DNB. Als de registratie uitblijft moet de bedrijfsvoering worden gestaakt. Dit werd als relatief eenvoudig gepresenteerd maar blijkt toch lastiger. DNB heeft er alles aan gedaan om de jonge sector bij de hand te nemen met onder meer nieuwsbrieven en informatiedagen, maar veel heeft het niet geholpen, schrijft het FD.
Screenen
De cryptohandelaren zeggen dat de registratieplicht meer lijkt op een vergunningsplicht. Met de bijbehorende hoge kosten en zware eisen. Voor iedere transactie moet bewijs worden verzameld dat de transactie ook door die persoon is verricht die zegt dat gedaan te hebben. Ook zijn de bedrijven verplicht te onderzoeken of mensen niet op een sanctielijst staan. Vooral dat laatste ligt ingewikkeld omdat cryptomunten een zekere mate van anonimiteit kennen.
De rechtszaak gaat overigens niet over die eisen maar over het systeem dat de DNB heeft bedacht. De eisen bij het screenen van transacties zijn volgens Bitonic voor cryptobedrijven strenger dan voor wisselkantoren, banken en verzekeraars. En zijn daarmee dus niet rechtmatig. Of dat daadwerkelijk zo is blijft nog onduidelijk.
Witwassen
DNB wil dat de partijen letten op verdachte transacties en personen in het kader van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme. Bitonic-medeoprichter Jouke Hofman, benadrukt dat de rechtszaak niet is aangespannen om onder het toezicht uit komen. Hij stelt dan ook gedurende het registratieproces herhaaldelijk te hebben geprobeerd DNB te overtuigen van de onwettigheid en ineffectiviteit van de gestelde aanvullende technische eis.
Wat niet helpt is dat toezichthouders sowieso geen voorstander zijn van ongereguleerde financiële instrumenten. DNB brengt het gebruik van cryptomunten in verband met witwassen en criminele uitwassen. Volgens Patrick van der Meijde van branchevereniging Verenigde Bitcoinbedrijven Nederland (VBNL) zijn daar helemaal geen bewijzen voor.
Zelfde controle
Maar volgens de toezichthouder is dat niet de kern van de discussie. Cash en giraal geld moet net zo goed worden onderzocht als de cryptomunten. Erg veel heeft de controle tot nu toe nog niet opgeleverd. Op Rechtspraak.nl zijn een kleine honderd meldingen te vinden over cryptogeld in het criminele circuit. Wel nemen het aantal gevallen met ransomware sterk toe.
DNB gaat verder niet inhoudelijk op de zaak in en stelt dat het wel vaker voorkomt dat instellingen het niet eens zijn met de toezichthouder en naar de rechter stappen. ‘We willen voorkomen dat personen op sanctielijsten cryptomunten kunnen ontvangen. Die vereisten verschillen niet van die voor andere financiële instellingen en zijn in de afgelopen tijd ook niet veranderd.’, aldus DNB in het FD.
