De Tweede Kamer start een parlementaire ondervraging over de politieke besluitvorming in de toeslagenaffaire. De motie van GroenLinks-Kamerlid Bart Snels kreeg dinsdagmiddag unaniem steun in de Kamer. De zittende maar ook gewezen ministers, staatssecretarissen en topambtenaren zullen zich moeten opmaken voor een openbaar verhoor onder ede.
Welke bewindslieden
Ook PvdA-leider Lodewijk Asscher zal waarschijnlijk voor de ondervragingscommissie moeten verschijnen om vragen over de ontspoorde fraudejacht naar mogelijk misbruik van kinderopvangtoeslagen te beantwoorden. Hij zou namelijk als minister in het vorige kabinet al signalen hebben gekregen dat mensen in grote problemen kwamen door het toeslagenbeleid.
Daarnaast kunnen Eric Wiebes, staatssecretaris van Financiën in Rutte II, en Wopke Hoekstra, de huidige minister van Financiën, een uitnodiging tegemoetzien. Mogelijk ook premier Mark Rutte. Hij was indertijd voorzitter van een ministeriële commissie fraudebestrijding. De ontspoorde jacht op fraude maakte de afgelopen jaren duizenden slachtoffers.
Wie wist wat wanneer
Er is €500 miljoen uitgetrokken voor compensaties en schadeloosstellingen. Volgens Snels zijn er nog steeds veel onbeantwoorde vragen over de rol van de politiek in de affaire. ‘Wie wist wat wanneer’ formuleert het Kamerlid. ‘Herstel van vertrouwen kan alleen als de politiek betrokkenen ook zelf verantwoording afleggen. Dat zijn we aan de ouders verplicht. Er waren signalen dat het fraudebeleid veel te hard was. Ondanks die signalen hebben politiek betrokkenen niets ondernomen om het beleid aan te passen. Dit moet grondig worden onderzocht.’
Een ‘mini-enquête’ zoals een een parlementaire ondervraging ook wel wordt genoemd zit tussen een parlementair onderzoek en parlementaire enquête in. Net als bij dat laatste en zwaarste onderzoeksmiddel zijn getuigen verplicht om te komen en staan zij tijdens de verhoren onder ede. Anders dan bij een enquête hebben Kamerleden niet de mogelijkheid op uitgebreid documenten en dossiers op te vragen.
Ambtsmisdrijven
Oppositiepartij PvdA was vorige week tijdens het Kamerdebat nog terughoudend over het pleidooi van Snels voor een parlementaire ondervraging. Zo was Kamerlid van die partij Henk Nijboer bang dat de ondervraging een nog te starten onderzoek van het Openbaar Ministerie (OM) naar misdragingen bij de fiscus zou hinderen.
Twee weken geleden deden de staatssecretarissen van Financiën, Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief, aangifte tegen de eigen Belastingdienst wegens vermoedens van ambtsmisdrijven. Omdat ambtenaren burgers geld zouden hebben afgedwongen terwijl zij wisten dat die dat niet waren verschuldigd. Om een mogelijk justitieel onderzoek niet te dwarsbomen, wil Snels de parlementaire ondervraging nauwgezet afstemmen met het OM. Hij hoopt in het najaar te kunnen starten met de verhoren, aldus het FD.
