Om het minder gemakkelijk te maken voor belastingplichtigen om informatie achter te houden voor de Belastingdienst heeft het kabinet het wetsvoorstel ‘Aanpassing wettelijk fiscaal verschoningsrecht’ ingediend. De wijziging is onderdeel van het pakket dat toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes in 2017 samenstelde in reactie op de Panama Papers.
Uitzondering en verduidelijking
Het wetsvoorstel moet leiden tot verduidelijking van het wettelijke fiscale verschoningsrecht. Het moet namelijk duidelijker worden dat het verschoningsrecht alleen geldt voor informatie die rechtstreeks verband houdt met de taakuitoefening van de juridische dienstverlening van advocaten en notarissen. Dit is al eerder bepaald in de jurisprudentie. Het doel is om dit nu preciezer wettelijk vast te leggen.
Daarnaast wil staatssecretaris van Financiën Hans Vijlbrief het afgeleide verschoningsrecht beperken. Belastingplichtigen kunnen zich op dit recht beroepen om zo bepaalde informatie niet te hoeven verstrekken aan de fiscus. Hier moet een uitzondering op komen. Het gaat om informatie die een belastingplichtige wel aan de Belastingdienst zou moeten geven als hij geen notaris of advocaat zou hebben ingeschakeld. Bijvoorbeeld jaarverslagen, accountantsverklaringen en rekeningafschriften.
Voldoende alternatieven voorhanden
De Nederlandse Orde van Belastingadviseurs (NOB) erkent het verschoningsrecht een belangrijk onderdeel is van onze rechtsstaat. Daarom moet ook zeer terughoudend omgegaan worden met inbreuken op dit recht, stelt de Orde. Alleen als andere zwaarwegende(re) belangen in het gedrang komen kan een inbreuk op dit belangrijke onderdeel van onze rechtsstaat gerechtvaardigd zijn, schrijft de NOB.
Van zo’n zwaarwegend(er) ander belang is echter geen sprake. Of in ieder geval naar mening van de Orde onvoldoende (overtuigend) gemotiveerd. Er zouden daarnaast ook voldoende alternatieven voorhanden zijn. Zoals bijvoorbeeld omkering en verzwaring bewijslast, civiele dwangsom en strafrechtelijke vervolging, aldus de NOB.
Heroverweging concept
Op basis van de concepttoelichting bij het wetsvoorstel blijft de reikwijdte van het fiscale verschoningsrecht ongewijzigd. Het moet voordat er überhaupt naar een wetswijziging wordt gekeken, volstrekt duidelijk zijn dat het bestaande instrumentarium ontoereikend is, stelt de NOB. Het mag niet zo zijn dat de rechtsbescherming van belastingplichtigen onnodig wordt aangetast.
Daarom dringt de Orde aan op heroverweging van het concept. Wanneer het wetsvoorstel alsnog wordt ingediend zullen er de nodige waarborgen moeten worden toegevoegd, stellen de belastingadviseurs. Het voorstel staat nog tot 23 oktober open ter consultatie.
