Een tiental medewerkers van accountants- en advieskantoor PwC zijn beboet vanwege het niet goed naleven van de onafhankelijkheidsregels rond beleggingen. Er zijn geldstraffen uitgedeeld tot enkele duizenden euro’s per persoon. Ook EY deelde een boete uit aan twee partners voor een dergelijk vergrijp. Dat hebben beide kantoren bevestigd tegenover het FD.
Interne regels
Het is een gevolg van scherpere controles van de regels rond onafhankelijkheid. Ook bij KPMG en Deloitte zijn overtredingen geconstateerd. Maar deze kantoren laten niets los over de uitgedeelde straffen. Wetgeving rond de publieke taak van accountants schrijft voor dat ze hun werk volstrekt onafhankelijk moeten doen. Met dat doel hebben kantoren interne regels en procedures die dit moeten waarborgen.
Een belangrijk onderdeel daarin is de registratie van beleggingen. Accountants en consultants mogen niet beleggen in bedrijven waarvan ze ook de boeken controleren. Alle transacties moeten tijdig worden gemeld. Deze regels gelden ook voor overige gezinsleden.
Boetes en schriftelijke berispingen
Bij PwC werden afgelopen jaar in totaal 271 medewerkers gecontroleerd. Het resultaat waren twintig overtredingen. Daarvan kreeg de helft uiteindelijk een boete. De andere helft kwam ervan af met een schriftelijke berisping. In negentien gevallen ging het om niet juiste of tijdige registratie van beleggingen. Bij PwC werken in totaal ruim zesduizend mensen.
Bij EY werden 48 partners en 133 overige medewerkers gecontroleerd. Vijf partners werden bestraft voor administratieve overtredingen. Bij twee van hen leidde dat tot boetes. Van de gecontroleerde medewerkers kregen 29 een waarschuwing of aantekening in hun personeelsdossier.
Onafhankelijkheid niet in gevaar
Bij Deloitte was het aantal 242. Hoeveel overtredingen daar zijn geconstateerd is onbekend. KPMG vond in 0,8% van de gevallen dat medewerkers de interne regels niet goed gevolgd hebben. KPMG en Deloitte benadrukken beide dat de onafhankelijkheid niet daadwerkelijk in gevaar is geweest.
Het is voor het eerst dat PwC boetes op heeft gelegd voor overtredingen van de interne reglementen. De hoogte hangt af van de ernst van de overtreding en het functieniveau van de werknemer. We hebben boetes van enkele honderden tot enkele duizenden euro’s opgelegd’, zegt bestuursvoorzitter Ad van Gils van PwC.
Training en voorlichting
De zwaardere straffen bleken nodig te zijn. Een voorgaand jaar werd na een controle onder 174 partners, directors en managers duidelijk dat bijna een op de vijf de regels schond. Dat had 31 berispingen en waarschuwingen tot gevolg. Van Gils: ‘Het kon beter, de regels zijn niet veranderd, maar de maatschappelijke verwachtingen wel.’
Volgens Van Gils passen de geldboetes bij het belang van het onderwerp. Het dient als prikkel voor mensen om zich aan de regels te houden. Ook benadrukt hij dat naast de straffen ook meer training en voorlichting zijn gegeven aan het personeel. Sinds vorig jaar is een ‘ervaren’ partner uit de audit praktijk van PwC speciaal belast met de naleving van de onafhankelijkheidsregels.
Lopende onderzoeken en toezicht
Er lopen momenteel nog zes onderzoeken naar verschillende incidenten bij PwC waar ook de onafhankelijkheid in het geding zou zijn geweest, blijkt uit het gepubliceerde jaarverslag. Het gaat onder andere over nevenfuncties van medewerkers die niet zijn meegenomen in de onafhankelijkheidstoetsing bij het aangaan van nieuwe controles. Vijf van de zes onderzoeken zijn afgerond stelt PwC maar over de uitkomsten doen ze geen uitspraken.
Toezichthouder AFM zegt in een reactie dat de regels met betrekking tot onafhankelijkheid niet onder haar toezicht vallen. Het betreft de beroepsregels van de NBA en de raad van commissarissen van de kantoren fungeren als interne toezichthouder. De accountantswaakhond wil niet inhoudelijk reageren op de hoeveelheid overtredingen bij de kantoren, aldus het FD.
