De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft gisteren de concept-leidraad tariefafspraken zzp’ers gepubliceerd. Zzp’ers mogen van de ACM voortaan gezamenlijk afspraken maken over hun beloningen om zo een minimunkomen te verdienen. De concept-leidraad staat tot en met 9 september open voor consultatie.
Mogelijkheden voor zzp’ers
Dit is vooruitlopend op de door het kabinet aangekondigde maatregel van een wettelijk minimumtarief voor zzp’ers van €16 per uur. Er heerst al langere tijd onrust over de slechte positie van freelancers die werken voor bijvoorbeeld Uber, Deliveroo of PostNL. Deze groep is vaak onderbetaald en er is sprake van schijnzelfstandigheid.
Bestuursvoorzitter Martijn Snoep zegt aansluiting te zoeken bij de initiatieven van het kabinet om de positie van zzp’ers aan de onderkant van de arbeidsmarkt te verbeteren. De ACM is ervoor om markten goed te laten werken voor mensen en bedrijven. Wanneer zzp’ers door te lage uurtarieven onder het bestaansminimum komen, werken markten niet goed. De leidraad moet laten zien wat de mogelijkheden zijn voor zzp’ers om hun inkomen te verbeteren.
Het is normaal gesproken niet toegestaan collectieve afspraken over tarieven te maken. Prijsafspraken tussen ondernemingen zorgen voor oneerlijke concurrentie en leiden tot hogere prijzen voor consumenten. De Autoriteit wil met haar concept-Leidraad nu laten zien welke ruimte de Mededingingswet zzp’ers niettemin biedt om wel zulke prijsafspraken te maken, schrijft het FD.
Uitzonderingen op kartelverbod
In het consultatie-document staan twee uitzonderingen op het kartelverbod beschreven. Zo geldt het verbod niet voor afspraken van geringe betekenis, de zogeheten bagateluitzondering. Deze uitzondering geldt voor twee situaties, namelijk voor afspraken binnen groepen van maximaal 8 zzp’ers met een gezamenlijke totale omzet aan diensten van niet meer dan 1,1 miljoen euro en voor afspraken tussen zzp’ers met een gezamenlijk marktaandeel van niet meer dan 10 procent.
Daarnaast is er nog een mogelijkheid voor collectieve afspraken over tarieven of andere voorwaarden door de algemene uitzondering op het kartelverbod voor efficiëntieverbeteringen. Hiervoor moet aan verschillende voorwaarden worden voldaan. De afspraak moet de sociale bescherming van zzp’ers verbeteren, en mag niet verder gaan dan voor dat doel noodzakelijk is. Afnemers van de diensten van zzp’ers moeten deze verbetering van de sociale bescherming van zzp’ers bovendien beschouwen als een kwaliteitsverbetering en bereid zijn de verwachte prijsverhoging daarvoor te betalen.
Geen boetes
In de leidraad licht de kartelwaakhond toe in welke situaties zzp’ers niet als onderneming worden aangemerkt. Dit is wanneer zzp’er “zij-aan-zij” die gevallen mogen zzp’ers voor dat werk waarin zij naast gewone werknemers werken, samen afspraken maken over hun beloning. Zzp’ers mogen zulke beloningsafspraken van de ACM ook in het kader van een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) vastleggen.
In aanloop naar de invoering van de kabinetsmaatregel in 2021 mogen zzp’ers ook nu al onderling afspraken maken om aan het minimum uurtarief van €16 te kunnen komen. Er zullen geen boetes worden uitgedeeld. Naast het bestrijden van armoede onder die groep zzp’ers moet de maatregel ook voorkomen dat opdrachtgevers alleen vanwege lagere kosten kiezen om zelfstandigen in te huren. Dat zou leiden tot sociale dumping, aldus het FD.
