De aangekondigde solidariteitsbijdrage zorgt voor Haagse onenigheid. De coalitiepartijen VVD en CDA zijn bang dat de leveringszekerheid voor energie in gevaar zal komen door de extra belastingen. Dat blijkt uit Kamervragen aan staatssecretaris Marnix van Rij (Fiscaliteit, CDA).
In gesprek
De VVD wil kijken naar een investeringsaftrek, zodat investeringen voor bijvoorbeeld gaswinning in de Noordzee of waterstofprojecten leiden tot een lagere heffing. ‘We moeten ons er wel van zeker stellen dat gaswinning in Nederland doorgaat’, benadrukt VVD-Kamerlid Folkert Idsinga. Het CDA wil ook weten hoe voorkomen kan worden dat ‘investeringen in gaswinning afgeremd worden vanwege de extra heffing.
De staatssecretaris erkent dat de solidariteitsbijdrage een negatieve impact kan hebben op de investeringsbereidheid. Van Rij schrijft dat het kabinet in gesprek is met de sector om de mogelijkheden te bekijken voor een investeringsaftrek, met als voorwaarde dat deze doelmatig en doeltreffend is. Bovendien zal het geld wel ergens vandaan moeten komen.
Europese wens
Het initiatief voor de solidariteitsbijdrage komt uit Brussel. De Europese Unie wil dat lidstaten de winsten van energiebedrijven afromen. De opbrengst moet worden gebruikt voor een tegemoetkoming aan huishoudens en bedrijven met torenhoge energierekeningen. De Nederlandse invulling van de richtlijn stelt dat bedrijven in de energiesector die dit jaar een winstgroei van meer dan 20% genieten, over dat meerdere deel 33% belasting betalen. Dat moet dit jaar €3,2 miljard opbrengen.
Veruit het grootste deel komt van de gasproducenten. In 2023 en 2024 komen er ook extra heffingen, maar dan via een andere route: een hogere zogeheten cijns voor gaswinning, schrijft het FD.
Dreigementen
De grote gasproducenten op de Nederlandse Noordzee waarschuwden afgelopen week dat de investeringen in gevaar komen door de extra belastingen. Hoe reëel dit is, is lastig om in te schatten. Onder meer Neptune Energy dreigt om geplande investeringen weg te halen als er geen investeringsaftrek komt. De grootste offshoregasproducent heeft voor de komende vijf jaar ongeveer $1 miljard aan investeringen op de planning.
Balans zoeken
Inge van Dijk van het CDA wil de balans zoeken. Een logische extra heffing op de sterk gestegen winsten. Maar aan de andere kant moet de heffing niet de investeringscapaciteit in gevaar brengen. Die is juist nu nodig voor extra gaswinning, benadrukt het Kamerlid.
‘De insteek is niet dat bedrijven straks geen bijdrage leveren, maar wel om de leveringszekerheid in Nederland veilig te stellen’, zegt VVD’er Idsinga. ‘We willen niet dat mensen in de kou komen te staan.’
Groot-Brittannië
In het Verenigd Koninkrijk werd al vroeg in de energiecrisis een extra belasting ingevoerd om de winsten van de energiebedrijven af te romen. Bovendien gaat deze nog verder omhoog van 35% naar 45%. Daarnaast heeft het VK een investeringsaftrek. Zo heeft Shell daardoor in het derde kwartaal in Groot-Brittannië geen belasting betaald. ‘We hebben heel veel geïnvesteerd in de afgelopen maanden’, legt financieel directeur Sinead Gorman uit, bij de presentatie van de cijfers. Na aftrek van de investeringen bleef er geen Britse winst over, aldus het FD.
