De Hoge Raad heeft geoordeeld dat zelfstandigencriteria een doorslaggevende rol kunnen spelen bij de beoordeling van een arbeidsrelatie. Dit wordt door zelfstandigenorganisaties en verschillende politieke partijen gezien als een belangrijke ontwikkeling. Zij pleiten ervoor dat het kabinet en de Belastingdienst hun handhavingsbeleid aanpassen.
Hoge Raad: zelfstandige en werknemer kunnen zij-aan-zij werken
De uitspraak in de Uber-zaak gaat verder dan alleen de taxibranche. De Hoge Raad stelt dat ondernemerscriteria, zoals investeren in de eigen zaak en het zelfstandig bepalen van tarieven, een doorslaggevende rol kunnen spelen bij het vaststellen van de arbeidsrelatie. Dit betekent dat zzp’ers en werknemers onder dezelfde omstandigheden kunnen werken, zonder dat automatisch sprake is van verkapt werknemerschap.
Deze interpretatie botst met het handhavingsbeleid dat de Belastingdienst en het ministerie van Sociale Zaken tot nu toe hanteerden. De zzp-lobby heeft hier al langer kritiek op en spreekt nu van een mogelijke ‘gamechanger’.
Kamervragen over zzp-beleid en handhaving
VVD-Kamerlid Thierry Aartsen, samen met fracties van D66, CDA, BBB en SGP, heeft vragen gesteld aan minister Eddy van Hijum (Sociale Zaken, NSC) over de gevolgen van de uitspraak. De politici willen weten of de huidige webmodule en de handleiding ‘Zzp – ja of nee’ nog wel in lijn zijn met de recente uitspraken van de Hoge Raad.
Volgens Aartsen kunnen opdrachtgevers en zelfstandigen nu niet langer alleen op basis van een functieomschrijving bepalen of een klus binnen of buiten een dienstverband valt. Hij vindt dat de overheidscampagne hierover moet worden aangepast of zelfs offline gehaald.
Tegenreactie: ‘Niets nieuws onder de zon’
Vakbond FNV en arbeidsrechtelijke experts zien de uitspraak als een bevestiging van eerdere jurisprudentie, waaronder het Deliveroo-arrest. ‘De holistische weging van alle omstandigheden blijft overeind,’ stelt een woordvoerder van FNV.
Hoogleraar arbeidsrecht Evert Verhulp (Universiteit van Amsterdam) noemt de commotie overdreven: ‘Er is niets veranderd. Of iemand werknemer of zelfstandige is, hangt af van de aard van de arbeidsrelatie, niet van intenties. De meeste zelfstandigen weten zelf donders goed of ze ondernemer zijn of niet.’
De Belastingdienst en het ministerie van Sociale Zaken bestuderen de uitspraak nog. Begin maart staat een commissiedebat over de arbeidsmarkt op de agenda, waar het onderwerp ongetwijfeld aan bod zal komen.
Wil jij de uitdaging aangaan met fiscale compliance?
Download dan ons kennisdocument.
